Περνάω απ’έξω από την κλειδωμένη μάντρα του κτήματος περίπου 2-3 φορές το μήνα. Πολλές φορές παρεκλίνω της πορείας μου, προκειμένου να περνάω από εκεί, και να ρίχνω ματιές στον τεράστιο κήπο του άλλοτε ζηλευτού μεγάρου που στόλιζε μια νέα περιοχή της Αθήνας της δεκαετίας του ’60.
Τέτοια σπίτια πλέον όχι μόνο δεν χτίζονται, αλλά και ό,τι έχει μείνει δίνει τη θέση του σε οικτρές πολυκατοικίες.
Ο Αλέξανδρος Ιόλας, όντας καταξιωμένος διαχειριστής χώρων τέχνης παγκοσμίως, και όντας ο ίδιος καταλύτης για την ανάδειξη τεράστιων μορφών της εικαστικής τέχνης (Χωρίς τον Ιόλα, ενδεχομένως ο κόσμος να μην είχε ακούσει για τους Ρενέ Μαγκρίτ, Μαν Ρέι, Μαξ Έρνστ, Δοροθέα Τάνινγκ, Φερνάν Λεζέ, Κόπλει, Ζαν Κοκτώ, Ντε Κίρικο, Ιβ Κλάιν, Μάτα, Φερνάντεζ, Βίκτωρ Μπράουνερ, Μάρσιαλ Ράις, Άντυ Γουόρχολ, Ρενό, Φινότι, Κουνέλλης, Μάρα Καρέτσου, Λεονόρ Φίνι, Αρμάν, Πασκάλι, Λαλάν, Κρίπα, Φασιανός, Παύλος, Γουναρόπουλος, Τάκις, Μαρίνα Καρέλα, Αλέξης Ακριθάκης, Λαζόγκας, Τσόκλης , Κώστας Πανιάρας.) Με τις πιο επιτυχημένες γκαλερί έργων τέχνης σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Ζυρίχη, Παρίσι, Γενεύη, Ρώμη, Μιλάνο, Μαδρίτη, Αθήνα, Βηρυττό ο Ιόλας αποτελούσε τεράστιο μέγεθος στο παγκόσμιο γίγνεσθαι της τέχνης. Οργανώνει τις συλλογές της Ντομινίκ ντε Μενίλ (σήμερα βρίσκεται στο Χιούστον του Τέξας), Σαλμπερζέ, Τζιάνι Ανιέλλι, του Σάχη της Περσίας, μέρος της Συλλογής Ροκφέλερ, ενώ βοηθάει με τις δωρεές του το Μητροπολιτικό μουσείο της Νέας Υόρκης και το Μπομπούρ στο Παρίσι. Το 1984 δώρισε 47 έργα του στο Μακεδονικό μουσείο σύγχρονης τέχνης. Το γαλλικό κράτος του απένειμε το «παράσημο της λεγεώνας της τιμής».
Το 1965 αγοράζει την έκταση στην Αγία Παρασκευή (25 στρέμματα αμπέλια), και με αρχιτέκτονα τον Πικιώνη κατασκευάζεται ένα ασύλληπτο για την εποχή οίκημα. Από την αποπεράτωση του οικήματος μέχρι το 1981 όπου αρχίζει η δραματική επιδείνωση της υγείας του Ιόλα, από το σπίτι αυτό πέρασε όλη η Αθήνα. Ο κήπος, οι τοίχοι, το μέρος πάλλεται ακόμα από τα γλέντια και τις στιγμές διασκέδασης που τελέσθηκαν εκεί.
Το 1987 ο Ιόλας πεθαίνει από AIDS και το σπίτι πέρασε στη διαχείριση των συγγενών του, οι οποίοι ξεπούλησαν κομμάτι κομμάτι όλη τη συλλογή από 11.000 έργα τέχνης που απoτελούσαν το διάκοσμο του σπιτιού, καθώς και 2.500 αρχαιότητες, κομμάτι της συλλογής του. Από το 1996 το οίκημα αγοράστηκε από τον μεγάλο αρχιτέκτονα και κατασκευαστή Σπύρο Γεωργίου, όπου και ανήκει μέχρι σήμερα. Το μπλέξιμο με ένα απερίγραπτο δημόσιο έχει αποτελέσει τροχοπέδη για οποιασδήποτε αισθητικής αναβάθμισης του χώρου, ακόμα και σαν δημόσιος χώρος. Έχουν μείνει τα γυμνά ντουβάρια να χάσκουν σαν κουφάρι παλιάς δόξας, ο κήπος ερημωμένος και χορταριασμένος με σκόρπια βαριά μάρμαρα που γλύτωσαν από το ξεπούλημα λόγω μεγέθους..σκουριασμένη καγκελόπορτα και μια θλίψη ανάμεσα σε πανήψυλα κυπαρίσσια που περιτριγυρίζουν τον κήπο.
Προσωπικά χάνομαι κοιτώντας μέσα στο κτήμα, φαντάζομαι κόσμο με κύριο μέλημα την ανάδειξη της τέχνης και της έκφρασης να αρέσκονται σε συζητήσεις που στις μέρες μας θα φάινονταν ουτοπικές, εν μέσω τσιφτετελιών και παρηκμασμένης βλαχομαγκιάς. Δεν ξέρω αν θέλω αυτό το κομμάτι να «αξιοποιηθεί» με κάποιο τρόπο, γιατί φοβάμαι την ασέλγεια των «λαμπρών» ανθρώπων που παίρνουν τέτοιες αποφάσεις. Υπάρχουν διάφορες αρχιτεκτονικές ομάδες με συγκεκριμένες προτάσεις για την αναπαλαίωση του χώρου και την ανάδειξή του σαν λίκνο πολιτισμού όπως το φανταζόταν ο Ιόλας, αλλά ποιος ασχολείται πλέον με αυτά...
Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικό οδοιπορικό στην Βίλα Ιόλα από το greekarchitects.gr εδώ (link)
Ακόμα μια φορά η Ελλάδα μας, άφησε στο περιθώριο μια προσωπικότητά της που όλος ο υπόλοιπος κόσμος αγκάλιασε και ζήλεψε που δεν ήταν δικός της.
(Η ομάδα του valeladi ευχαριστεί θερμά τον Θάνο Δημητρίου για το κείμενο και τις φωτογραφίες. Στείλτε κι εσείς το ρεπορτάζ που έχετε στο μυαλό σας στο info@valeladi.gr)
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου